Stres (gərginlik, həyəcan) təkamül prosesində mühitin təsirlərinə (əsasən təhlükələrə) qarşı proqramlanmış neyropsixofiziololoji və hormonal mürəkkəb raksiyadır: sinir sistemimiz aktivləşir və neyrohumoral zəncir devrəyə girir, adrenalin, noradrenalin, kortizol ifraz olur, tənəffüs, nəbz, qan təzyiqi artır. Bu enerji yaşam savaşı, həyatda qalma mübarizəsi (“Vuruş ya da qaç” qaydası) üçündür. Yəni, stres həyatımızın olmazsa olmazıdır, “ölünün qıdığı gəlməz”, canlı reaksiya verməlidirə. Ancaq, hər anı təbii fəlakətlər, çətinləşən həyat, müharibələr kimi stres mənbəyinin ortasında insanın bu enerjini məqsədə uyğun sərf etmək imkanı məhduddur. Nəticədə, bizə yaşamaq üçün verilən fürsət qəvi düşmənə  çevrilir, bir çox xəstəliklərin (depressiya, ÜDX, xərçəng, diabet, köklük) yaranmasında əsas faktor olur. Bütün bunlara görə də əsrimizin bəlası streslə mübarizə zərurət kəsb edir. Bunun üçün əsas şərt stresdən qorxmaq deyil, önu öyrənmək (düşməninə qalib gəlmək üçün onu tanıman lazım), qəbul etmək (özünüdərk) və idarə etməyə (özünüidarə) çalışmaq lazımdır.

Streslə mübarizə metodlarından (meditasiya, masaj, relaksasiya, gündəlik tutma və s.) ən effektivlisi uzun tarixi praktikadan keçmiş, sadə, ucuz, asan hər şəraitdə tətbiqi mümkün olan tənəffüs texnkasıdır (TT). Çoxsaylı TT-lərdən elmi araşdırmalar sayəsində etkinliyi təsdiq edilmişi dərin tənəffüs texnkasıdır (DTT). DTT düzğün tənəffüsün əksər faydalı komponentlərini özündə birləşdirir, digər özünü dərk və özünüidarə metodlarları (proqressiv əzələ relaksasiyası, meditasiya və s.) ilə rahatlıqla kombinasiya edilir. DTT-nin  tətbiqi üçün əsas mane bilik çatışmazlığı, aşağı motivasiya və dəstəyin olmamasıdır.

DTT (diafraqmal, qarın, yoq tənəffüsü) dilimizi üst çənəyə yapışdıraraq, aktiv və şüurlu surətdə diafraqma hesabına (qarnın şişməsi ilə müşahidə olunan) burunla nəfəs almaq, ardinca döş, sonra körpücük və çiyinləri prosesə cəlb edərək sona qədər nəfəs almaqla başlar. Bütün diqqətiniz hava axınının tənəffüs yollarına təsirini, qarın, ardınca döş qəfəsinizin necə şişməsini, sonra bunların tərsinə prosesləri hiss etməyə yönəldilməli, o anı axışda yaşamağa çalışmalısınız. Prosesin iradəmiz daxilində, aramla və ritmik olmasna azami cəhd etməliyik. Diqqət yayınmasının qarşısını almaq üçün taktil (sağ əl qarnınızın sol əl döş qəqfəsinin üzərinə qoyaraq)  və vizual (qarnınız və döş qəfəsinin hərəkətlərini daxili “gözlərinizlə” müşahidə edərək) stimuldan istifadə edilə bilər. Bu metod özünüdərk və özünüidarənin təkmilləşdirməsi olub, iradiliyin qeyri iradilik üzərində hakimiyyətini təmin etməyə yönəldilmişdir. Yəni, tənəffüsümüzün iradi hissəsini şüurlu və aktiv surətdə məşq etdirərək həyat mənbəyimiz havanın (oksigen) orqanizmimizə daxil və xaric olmasını optimallaşdırır, tezliyi azaldaraq ürək ritmi rezonansna (bir tənəffüsə 4-5 ürək vurğusu) yaxınlaşdıraraq sinxronizasiya yarada bilərik. Bu sinxronizasiya sinir sistemimizin qeyriiradı (vegetativ) və iradi (prefrontal alın payını) şöbələrini prosesə cəlb etməklə orqanizmdə həm fizioloji həm də psixoloji rahatlıq yaradar, stresi müvəffəqiyyətlə yönəldər, düşməni dosta çevirə bilərsiniz.